Pazar, Eylül 04, 2011
Admin
YATIRIM FAALİYETLERİ
İdame Yenileme Tamamlama Yatırımları
Şirket ihtiyacı için her yıl işletme bütçesi ile belirlenmekte ve DPT’ den onay alınmasını müteakip yıl içinde tamamlanması sağlanmaktadır.
1997 yılında gerçekleştirilen idame yenileme tamamlama kalemleri aşağıda verilmiştir:
- Üniversal torna tezgahı
- Doğal gaz alev iyonlama ve gaz kaçağı arama cihazları
- Giyotin makas
- Otomat torna tezgahı revizyonu (3 ad.)
- Su arıtma cihazı
- Elektrik motoru ( Redüktörlü )
- Kovan yıkama ve parlatma ünitesi
- Et kıyma makinesi
- Sanayi tipi fırın
- Buharlı yemek kazanı
- Poligon sıcak su kazanı
1998 yılı için ön görülen toplam idame yenileme yatırım tutarı 11 milyar TL olup programlanan yatırım kalemleri aşağıya çıkarılmıştır.
1- Çelik kesme testeresi (2 100 milyon TL)
2- Torna tezgahı (2 350 milyon TL)
3- Exproof elektrik süpürgesi ( 850 milyon TL)
4- Kalıp silme motoru ( 100 milyon TL)
Proje Yatırımları
1- Tabanca fişeği üretim hattı projesi
1998 yılında 4 tezgah daha alınarak hat kapasitesinin 50 milyon adet fişek / yıl’ a çıkarılması planlanmıştır.
2- Mayon üretim hattı projesi
Stratejik teknoloji yenileme, kapasite yetersizliği, mevcut hattaki tezgahların yetersizliği ve yeni mayon tiplerinin üretimi gerekçesi ile başlatılan bu proje teklif değerlendirme aşamasında devam etmektedir.
3- 5,56 x 45 mm ve 7,62 x 51mm fişek üretim hattı projesi
Hat, NATO standartlarına uygun olarak 5,56 x 45 mm ve 7,62 x 51mm fişek üretmek amacıyla kurulacak olup ön değerlendirme aşamasında devam etmektedir.
BÖLÜMLER ARASI BÜTÜNLEŞİK BİLGİ AKIŞI
İşletmedeki birimler arası bütünleşik bilgi akışı MKE Fişeksan mevcut evrak akım şemasında Ek -13’ te gösterilmiştir.
İşletmeye gelen ve işletmeden çıkan bütün evraklar Arşiv’de işlem görür. Gelen bütün evraklar Genel Müdür’e ulaşır. Genel Müdür tarafından incelendikten sonra, evrakın içerdiği konuya göre, İdarî ya da Teknik Gn. Md. Yrd.’ larından ilgili olana ulaştırılır. Gn. Md. Yrd. tarafından incelenen evrak, gideceği müdürlük belirlenerek tekrar Evrak Arşivine gönderilir. Burada kaşe vurulduktan sonra evrak, ilgili alt Müdürlük’e ya da Sivil Savunma Uzmanlığına ulaşır. Buradan da ilgili alt birime gönderilir. Gerekli işlemler yapıldıktan sonra, geliş yolunu tersten takip eden evrak, Genel Müdür’ün imzasını taşıyarak Evrak Arşiv’de çıkış işlemlerini tamamlar.
BİLGİ İŞLEM FAALİYETLERİ
Firmada, bilgisayar kullanılmakta olan birimler ve kullanım alanları aşağıdadır :
- Üretim Planlama ( İlk keşif planı, iş emirleri, stok kontrol, operasyon planları, termin planı, ürün ağaçları )
- İmalat ( İş emirlerine belge hazırlama ( malzeme çekme, mamul girişi, aramamul girişi, hurda girişi, ara iş girişi, takım çekme), gerekli malzeme hareketlerini inceleme, iş emirlerini kontrol etme )
- Muhasebe ( Genel muhasebe, maliyet muhasebesi, maddi duran varlıklar programı )
- Personel (işçi - memur için ayrı ayrı olmak üzere, bordro, tahakkuk işlemleri, özlük işlemleri )
- Satın Alma ( Firma repertuarı, malzemeye göre firma repertuarı, satın alma dosyası )
- Ambar ( Malzeme giriş - çıkışları)
- Kalite Kontrol ( Mastar takip programı, giriş kalite kontrol bozuk raporlandırması)
- Sekreterlik Hizmetleri ( Etiket programı : Çalışanların ismi, adresi, telefon numarası )
Aşağıdaki tabloda firmadaki bilgisayar sistemi bileşenleri çizilmiştir :
Firmada bilgisayar uygulaması olarak PC’ ler ve UNIX işletim sistemi kullanılmaktadır.
PC : Fabrikada 486 ve işletimci PC’ler kullanılmaktadır. Yaygın olan Pentium 166’dır.
Teknik Özellikleri :
- Intel 166 Mhz pentium işlemci ( CPU )
- 32 MB EDO RAM
- 206 Kb Cache / PCI Ana Kart ( Main Board )
- 2 GB EIDE Hard Disc ( CONNER & QUANTUM )
- 1.44 MB 3 ½ " 2 adet Disket Sürücüsü ( Disc Drive )
- IMB 53 Trio 64 V + SVGA Ekran Kartı
- Mini Tower, 230 W, 3 Digit Display, Açma kapama, turbo düğmeli, hız göstergeli kasa
- Q - Türkçe, klikli, 105 tuşlu spiral kablosu uzun tip klavye
- CTX 14" 0.28 dpi MPR II Renkli Monitör
- Mouse 3 tuşlu
- 16X CD ROM Drive
- 16 bit ses kartı
- 2 adet speaker
Yazılım
1- İşletim sistemi : Firmada Unix işletim sistemi kullanılmaktadır.
UNIX
PC’lerin dışında çok kullanıcılı bir sistem olan Unix kullanılmaktadır. Farklı yerdeki personeller aynı bilgisayar üzerinden farklı programları kullanabilmektedir. Bir personel aynı anda bir kaç programla çalışabilmektedir. Bunların dışında, modem aracılığıyla kullanımda güvenilir bir işletim sistemidir. Sistem Unix işletim sistemi altında çalışan ALPHA SURVER sistemi kullanmaktadır. Sistemin 40 kullanıcısı vardır ve kullanıcılarda DIGIT VT 420 makinaları bulunmaktadır.
250 Volume
1 Volume : 8 Plexes
1 Plex : 256 Alt Disc
1 Volume : 128 GB
1 Sistem : 128 Disc
2- Programlama dilleri : Kontrol amaçlı programların yazımında C kullanılmaktadır.
3- Veri tabanı :SQL ve Oracle kullanılmaktadır. Oracle bir üst seviye programı olduğundan tercih edilmektedir.
4- Uygulama programları: Maddi duran varlıklar programı mastar takip programı gibi mevcut özel programların dışında, bilgi işlem biriminde BİM yöneticisi tarafından istenilen konularda türetilmiş olan programlar kullanılmaktadır.
Bilgi İşlem Biriminin Örgütlenmesi
Bilgi İşlem birimi, örgüt içerisinde Mühendislik Hizmetleri Müdürlüğü’ne bağlı olmakla birlikte bütün birimlere hizmet vermektedir.
Bilgi İşlem biriminde iki kişi çalışmaktadır. BİM Yöneticisi; sistem analisti, sistem programcısı, veri tabanı yöneticisi, uygulama programcısı ve sistem sorumlusunun yapmakla yükümlü olduğu tüm işleri üstlenmiştir. ODTÜ Metalurji Mühendisliği mezunudur.
Diğer çalışan, lise mezunu olup sistem operatörlüğü yapmaktadır.
Bilgi İşlem BirimindeYapılmakta Olan İşler
Bilgisayarlardaki mevcut programlar cevap vermiyorsa, istenilen konularda programlar yazılmaktadır.
Bu programların yapımının dışında kontrolü ve dökümü de sağlanmaktadır.
Sistemin ayakta durması için gerekli işlemler yapılmaktadır. ( Yedekleme, sağlıklı açma-kapama )
Donanım planlaması yapılmaktadır. Bilgi akışının kusursuz olması için gerekli yerlerdeki bilgisayar ihtiyaçları belirlenmekte ve gerekenlerin yapılması sağlanmaktadır.
Sistemin ve bilgisayarların bakım - onarım ihtiyaçlarını tesbit edilip, gerekenlerin yapılması sağlanmaktadır. İşletme içinde yapılabilecek seviyedeki bakım - onarımlar, Bilgi İşlem kontrolünde Bakım - Onarım kısmına yaptırılmaktadır.
Firmada bilgisayarlar, termin planı, stok kontrol, keşif hesaplamaları, malzeme hareketlerinin takibi, genel muhasebe ve maliyet muhasebesi hesaplamaları, malzeme giriş-çıkışlarının kontrol edilmesi ve iş akışlarının planlanması gibi amaçlar doğrultusunda kullanılmaktadır.
İşletmede üst düzey raporlandırma programı henüz hazırlanmış değildir. Periyodik olmamakla beraber, gerektiğinde her türlü raporun dökümü yapılmakta ve iletilmektedir. M.K.E.K. tarafından istenen raporlar ve tüm evraklar arşivde toplanmaktadır. Her gün, belirli bir saatte bir kurye tarafından ana teşekküle iletilmektedir.
İşletmedeki veri toplama ve işleme sistemi, gerçek zaman sistemidir. Unix işletim sistemi kullanıldığından sistemi aynı anda kullanabilen kullanıcılar tarafından veriler otomatik olarak güncelleştirilmektedir.
BİRİM MALİYETİN HESAPLANMASI
Firmada, üretilen ürünlerin birim maliyetleri hesaplanmıştır. Birim maliyetlerin hesaplanmasında beş kalem maliyet mevcuttur:
I- Direkt ilk madde ve malzeme maliyeti
II- Direkt işçilik maliyeti
III- Genel imalat giderleri (GİM)
IV- Hurda ve ara iş maliyetleri
V- Genel idare ve finansman giderleri
I- Direkt ilk madde ve malzeme maliyetleri hesaplanırken önce, üretimin birimi için gerekli olan hammadde miktarları, birimleriyle birlikte ( kg, m, adet vs.) belirlenir. Daha sonra tüm üretim için kullanılacak hammadde miktarları belirlenir. Hammaddenin birim fiyatı ile hammadde miktarı çarpılarak üretimin tümü için o hammaddenin maliyeti hesaplanır. Bulunan hammadde maliyetleri toplanır.
II- Direkt işçilik maliyetinin hesaplanması: Birim ürün için gereken üretim zamanı belirlenmiştir. (Standart zaman verileri kullanılmaktadır.) Üretim miktarıyla bu zaman çarpılarak, üretimin tamamı için gerekli olan işçilik saati belirlenir. Masraf yerine göre belirlenmiş olan ortalama saatlik ücretle gerekli olan işçilik saati çarpılarak yarı ve ara mamulün işçilik maliyeti bulunur.
III- GİM: Masraf yerlerine göre belirlenmiş olan genel imal giderleriyle, üretimin tümü için gerekli işçilik saati çarpılarak genel imal maliyeti hesaplanır.
Masraf yerlerine göre 1998 yılı İşletme Bütçesi direkt işçilik ve genel imal giderleri aşağıdadır:
IV- Hurda ve ara iş maliyetlerinin hesaplanması: Sipariş miktarı kadar üretimin yapılışı esnasında ortaya çıkan ara işler ve hatalı üretim sonucu ortaya çıkan hurda miktarları (kg başına) yıllık belirlenen fiyatlarla çarpılmaktadır. Ara iş ve hurda maliyetleri toplam maliyetten çıkarılmaktadır. Çünkü, hurdalar ve ara işler satıldığından, gelir elde edilmektedir. Aşağıda 1998 yılı İşletme Bütçesi ara iş ve hurda fiyatları verilmiştir:
Pirinç talaş ara iş: 200.000 TL/kg
Tombak talaş ara iş: 200.000 TL/kg
Aluminyum ara iş: 150.000 TL/kg
Pirinç hurda ara iş: 200.000 TL/kg
Kapsüllü kovan hurdası: 100.000 TL/kg
Çelik ara iş (talaş ve parça): 2.500 TL/kg
Çelik-tombak karışımı ara iş: 200.000 TL/kg
Cüruf (kurşun): 100.000 TL/kg
Ürün oluşana kadar geçirdiği safhalarda oluşan hammadde, işçilik ve genel imal maliyetleri kümülatif olarak toplanmaktadır. Hurda ve ara iş maliyetleri bu toplamdan çıkarılmaktadır. Çünkü, satılmakta ve gelir elde edilmektedir.
(I+II+III-IV) = D
V- Sonuç olarak, ilk 4 maliyet kaleminden elde edilen değer (D); AR-GE, pazarlama ve satış, genel idare ve finansman gideri paylarının maliyete yansıması için bir katsayıyla çarpılmaktadır.
(1998 Yılı için karşılanacak giderler: % 9.328 olarak belirlenmiştir.)
V = D*0.09328
İlk 4 maliyet kaleminden elde edilen değere (D), 5. maliyetin eklenmesiyle siparişin tamamının maliyeti hesaplanmış olur. Bu maliyet sipariş miktarına bölünerek, ürünün birim üretim maliyeti hesaplanmaktadır.
Br. maliyet = (I+II+III-IV+V) / Sipariş miktarı
Not: Firmanın stratejik öneminden dolayı birim maliyetler verilmemiştir.
YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI
MKE Fişeksan A.Ş.’de yöneylem değerlendirmesi yapılmaktadır. Fakat MKE Fişeksan A.Ş.’ye MSB tarafından verilen siparişlerin karşılanması zorunluluğu olduğundan dolayı uygulamaya konulamamaktadır. Örneğin 7,62 mm normal fişek üretim hattında takımlar değiştirilerek, 7,62 mm büzmeli manevra fişeği üretilebilmektedir. Bu hatta, 2 aylık sürede 8 milyon adet 7,62 mm normal fişek üretilebilirken; 3 miyon adet 7,62 mm büzmeli manevra fişeği üretilebilmektedir. Bunun yanı sıra 7,62 mm normal fişeğin kâr marjı daha yüksektir. Bu duruma göre hatta devamlı olarak 7,62 mm normal fişek üretmek kârlı olmaktadır, ancak MKE Fişeksan A.Ş.’ ce MSB taleplerinin karşılanması zorunluluğu olduğundan dolayı takımlar değiştirilerek 7,62 mm büzmeli manevra fişeği üretilmektedir.
Posted in
0 comments :
Yorum Gönder